وبلاگ

واژه‌سازی از رهگذر ترکیبو اشتقاق می‌تواند در راستای حفظ زبان فارسی و همگام نمودن آن با جریان پرسرعت تغییرات علمی، اجتماعی، صنعتی و حتی فرهنگی جامعه مؤثر باشد. ترکیب و اشتقاق، دو راه اصلی واژه‌سازی در زبان هستند که از نظر معنایی قواعد ویژه‌ای دارند. درترکیب، دو یا چند واژه به هم می‌پیوندند و واژۀ‌ مرکب می‌سازند. در اشتقاق، واژۀ جدید از طریق وندافزایی ساخته ‌می‌شود. مواجهۀ زبان فارسی با فرهنگ و تمدن جدید آن‌ را با مشکلی بزرگ رو به رو ساخته‌است که آن بیانِ مفاهیم علمی و فنی و فرهنگی جدید است. جوامعی که خود در کارِ خلق این فرهنگ بودند، طبیعتاً فرصت آن‌ را داشتند تا زبان علمی هم  پدید آورند. اما فارسی‌ زبانان هنگامی با این فرهنگ مواجه شدند که علم نوین، عرصه را در نوردیده‌بود و تعدادی از واژه‌های بیگانه، به زبان‌ فارسی وارد شدند و بنابراین فرهنگستان زبان و ادب ‌فارسی به معادل سازی دست‌زد. بروز تغییرات و تحولات هر جامعه در ابعاد گوناگون اجتماعی، سیاسی، علمی، فنی، فرهنگی و نظامی مستلزم ایجاد دگرگونی در سطح واژگان زبان است. یکی از حوزه‌های بسیار مهم که در سالیان اخیر مورد هجوم

 واژه‌های بیگانه بوده حوزۀ‌ نظامی است‌.‌ گروه‌های واژه‌گزینی تا سال 1392‌به 61 گروه رسید، در حال حاضر گروه‌های ‌‌تخصصی در شش حوزه، به امر گردآوری واژه‌های بیگانۀ حوزۀ تخصصی خود و معادل‌یابی آن‌ها‌، مطابق با اصول و ضوابط فرهنگستان می‌پردازند. اعضای این گروه‌ها را افرادی متخصص از فرهنگستان‌ ‌‌های‌ علوم، علوم ‌پزشکی، هنر و استادان برجستۀ دانشگاه‌ها و صاحب‌نظران تشکیل‌ می‌دهند‌.

فرهنگستان‌ زبان و ادب‌ فارسی، با تشکیل گروه‌های تخصصی واژه‌گزینی، که یکی از فعال‌ترین گروه‌های واژه‌گزینی فرهنگستان است به طور مستمر و با روندی منظم دست ‌اندر‌کار ساخت، باز آفرینی و تصویب واژه‌ها و اصطلاحات  تخصصی بوده‌است که تا آغاز سال‌1390 بیش از 1280 واژه ‌و اصطلاح‌ تخصصی را در حوزه‌های فنون علوم نظامی تولیدکرده و به تصویب شورای عالی فرهنگستان ‌‌رسانده‌است. ازاین رو محقق در صدد برآمده‌است که ساخت صرفی واژه‌های مصوب فرهنگستان را در  علوم نظامی براساس فرآیندهای واژه‌گزینی، در زبان فارسی مورد بررسی قرار دهد.