باورهای عامه از عناصر متعدد و گوناگونی بوجود آمده است. این عناصر در طول تاریخ تحولات متعددی را پشت سر گذاشته است و مبنای بسیاری از رفتارها و گفتارهای آدمیان قرار گرفته است.انسان­ها در ورای حوادث گوناگون زندگی به دنبال یافتن توجیهات مختلف بوده اند و از این رهگذر پاره­ای از باورها و اعتقادات خرافی شكل گرفته است؛ از جمله اینكه در شادی های روزگار به جشنها پرداخته­اند و یا اینكه حكمت و تجربه ی خود را در قالب امثال الحكم و افسانه ها بازگو كرده اند و…

 

 

 

1-2- اهمیت موضوع

 

 

 

این كه مردمان در قرن پنجم با چه افكاری می‌زیسته‌اند و اعتقاداتشان چگونه بر امور مختلف تأثیر گذاشته اهمیت موضوع را بیان می‌كند و نشان می‌دهد كه بسیاری از این باورداشت‌ها در زندگی بشر امروزی نیز جلوه كرده است. و مردم در بعضی از باورها هنوز تابع پیشینیان خود هستند. و جهان بینی‌شان براساس افكار و عقاید آن روزگاران رقم خورده است. با بررسی مواد فولكلور در قابوس­نامه بعضی از افكار و عقاید فراموش شده‌ی آن روزگار جانی دوباره می‌گیرد.

 

 

 

1-3- پرسشهای اصلی تحقیق

 

 

 

 

الف- میزان انعکاس باورهای  عامّه در قابوس­نامه تا چه حد است ؟

 

ب- آگاهی به باورهای عامّه­ی قرن پنجم چه تأثیری در درك بهتر ما نسبت به نثر این كتاب دارد؟

 

ج- آیا یافتن ریشه و خاستگاه موادّ باور عامه  قابل شناسایی است؟

 

ه- باورهای موجود در قابوس­نامه در چه درگروه‌ها وطبقاتی قابل جای‌دهی است؟

 

و- بررسی  بخشی از فولکلور یعنی باورهای عامیانه در این شاهکار ادبی به لحاظ جامعه‌شناسی، تاریخی، مردم‌شناسی و…چه اهمیّتی دارد؟

 

 

 

1-4- اهداف تحقیق

 

 

 

اهداف مهم و قابل ذكر این پژوهش به شرح زیر می‌باشد:

 

الف- بررسی میزان انعكاس باورهای عامه  در قابوس­نامه

 

ب- رسیدن به ریشه و منشأ عناصر موجود در این اثر

 

ج- آشنایی با باورهای عامّه‌ی عصر نویسنده

 

د- یافتن راه حلی برای درك بهتر و آسان‌تر این اثر

 

ه-پی بردن به این نکته که باورها، آداب و رسوم و معتقدات عامیانه هرگز اهمیّت خود را از دست نمی‌دهند و همیشه در بستر زندگی جاری هستند.

 

 

 

1-5- فرضیه‌های تحقیق

 

 

 

الف- در كتاب قابوس­نامه گستره­ی وسیعی از مواد فولكلور آمده است.

 

ب- بررسی باورهای عامه در قابوس­نامه نگرشی تازه نسبت به خاستگاه تاریخی و اساطیری این عناصر به ما می‌دهد.

 

ج- معرفی این عناصر، ما را به درك بهتری از این اثر از دیدگاه جامعه‌شناسی، مردم شناسی و تاریخ و… می‌رساند.

 

د- با بررسی این عناصر، می‌توان امید داشت كه جهان بینی و اعتقادات مردمان آن عصر بر ما معلوم شده.