وبلاگ

پرسشی كه بارها بوسیله دانش آموزان ، دانشجویان و حتی دبیران مطرح می شود این است كه چرا باید هندسه بخوانیم ؟ و یا چرا هندسه تا این حد تدریس می شود ؟ و یا چرا هندسه باید مورد توجه هر محصلی  باشد ؟ و یا اصولاً یادگیری هندسه  چه نقشی در زندگی روزمره دارد ؟ این پرسش هایی  است كه مطرح  می شود . هدف ما در این قسمت پاسخ به این پرسش ها است . شاید عمده ترین انگیزه مطالعه و گسترش یادگیری هندسه  و نخستین دلیل برای اهمیت دادن به آن ، به كار گرفتن این دانش در مطالعه طبیعت به منظور شناخت محیط زیست و بهره برداری از آن در جهت زندگی بهتر و راحت تر باشد.

از جمله مشکلات دیگری که به ماهیت این درس مربوط می شود ، می توان گفت که هندسه نسبت به جبر یا حساب ، دارای مسائل قابل اثبات بیشتری است . یک رویکرد مناسب برای رفع مشکل در یادگیری هندسه ، استفاده از نظریه ی ساخت و سازگرایی و ابزارهای

 آموزشی در تدریس و یادگیری است . بر این اساس ، دانش آموزان در مراحل مختلف تدریس و یادگیری مباحث درسی ، با استفاده از وسایل کمک آموزشی متنوع ، درگیر حل مساله می شوند . در هندسه ی راهنمایی ، باور هر دانش آموز ، از عامل های موثر در فعالیت های ریاضی است . ریاضیات ، ماهیت دوگانه ی انتزاعی و ملموس بودن دارد و هندسه نیز از این مورد مستثنی نیست .

اکثر دانش آموزان ، قادر به حل مسائلی از هندسه هستند که آن ها را  قبلا دیده اند و یا این که معلم در تدریس خود به آن ها اشاره کرده است و آموزش دیده اند که تکالیف خود را از روش معمولی یا الگوریتمی حل کنند .برای اینکه موارد مربوط به درس هندسه ی راهنمایی برای دانش آموزان ، ملموس تر ارائه شود و آن ها یادگیری بهتری داشته باشند ، معلم باید روش تدریس عملی توسط خود دانش آموز را اتخاذ کند . به این صورت که در آموزش ، جزئیات ارائه شده ، توسط تک تک دانش آموزان در روی کاغذ ، انجام شود و آن ها عینا چیزی را که در حال یادگیری هستند ، تجربه کنند . متاسفانه به دلیل اینکه یادگیری دانش آموزان  در درس هندسه ابتدایی ضعیب بود ، در سال اول راهنمایی ، گویی اصلا هندسه نیاموخته اند و چیزی که معلمان مدام باید به دانش آموزان خود بگویند ، این است : « اعتماد به نفس داشته باشید .»

یکی دیگر از مواردی که باید در آموزش هندسه به آن دقت نمود ، نمادهایی است که به کار می بریم . باید این نماد ها را در ابتدا به دانش آموزان معرفی کنیم تا برایشان ملموس شوند . مثلا نماد زاویه ، کمان ، پاره خط ، موازی بودن ، متقاطع بودن و عمود بودن و … . نکته ی دیگر این است که باید به آنان بیاموزیم همان طور که در مسائل هندسی عمل می کنند ، در رابطه با هندسه نیز بتوانند تصور هندسی را به تصور ملموس تری مبدل کنند . مراحل تدریس هندسه را می توان به صورت فیلم آهسته به دانش آموزان نشان داد . به این صورت که مراحل با شکل های شان در یک صفحه نمایش ( تخته سیاه ، وایت بورد ، …. ) نمایش داده شود . چیزی که مهم است ، این است که دانش آموزان بتوانند آن چیزی که مورد نظر است ، دریافت کنند .

برای آموزش بهتر هندسه به دانش آموزان راهنمایی ، بایستی ابتدا ذهن فضایی آن ها را آماده کنیم . بنابراین تمرین ذهنی لازم برای یادگیری درس هندسه ی راهنمایی باید بررسی شود . این که دانش آموزان چطور بتوانند برخی از موارد را در ذهن خود مجسم کنند و به آن معنی ببخشند . برای این کار ، باید یک سری مراحلی از تمرینات را برای دانش آموزان ارائه کرد . اولین مرحله برای آشنایی با تجسم فضایی ، می تواند مثال هایی از طبیعت اطراف دانش آموز باشد که خیلی راحت او را به دنیای سه بعدی هندسه وارد می کند . دانش آموز باید بیاموزد که چطور بتواند اجسام سه بعدی را در دنیای دو بعدی کاغذ جا دهد . این مانند رسیدن از کل به جز است . اجزای مبهمی که در نظر دانش آموز در هندسه نهفته است ، آن را برای او مشکل می سازد طوری که شکایت از جدایی هندسه و ریاضیات می کند . مشکل اساسی دیگر دانش آموزان در رابطه با درس هندسه ، می تواند این باشد که آن ها هدف از آموزش این بخش از ریاضیات را نمی دانند و انگیزه ای هم ندارند و این پیچیدگی هندسه را برای آن ها بیشتر و گنگ تر می کند .

لذا كافی است به ماشین ها ، قطارها ، هواپیماها ، كشتی ها ، موشك ها ، سینماها ، رادیو و تلویزیون ، تلفن و … نگاه كنیم تا بدانیم  هندسه  چه نقش اساسی بازی كرده است. دانش ناروئی                             ( غلامرضا،مجله رشد آموزش ریاضی ) علاقه به درس، دقت، كوشش یاد گیرنده را افزایش می‌دهد و در نتیجه بر یادگیری  او تأثیر مثبت دارد بنابراین كوشش در بالا بردن سطح علاقه یادگیرنده از تدابیر مهم آموزشی معلم به حساب می‌آید و بهترین راه جلوگیری از بی‌علاقگی یادگیرنده و افزایش سطح علاقه و نگرش مثبت او نسبت به یادگیری و فعالیت های آموزشگاه و فراهم آوردن امكانات كسب توفیق است. ( سیف،1385) در تمام طول تاریخ آموزش و پرورش حل مسأله یكی از هدف های مهم آموزشی معلمان به شمار می‌آمده است. از بركت پیشرفت های روان‌شناسی علمی معاصر روز به روز بر اهمیت این موضوع افزوده شده است، روان‌شناسان و نظریه‌پردازان مختلف بر نقش یادگیرنده در ضمن فعالیتهای مختلف یادگیری بویژه فعالیت حل مسأله در كشف و ساخت دانش تأكید فراوان داشته‌اند. جان دیویی[2]، جروم برونر ژان پیاژه[3]، لئو ویگوتسكی [4]از جمله كسانی هستند كه بر نقش فعالیت یادگیرنده در جریان حل مسأله بر دانش‌ اندوزی تأكید داشته‌اند و نظریه سازندگی یا ساختن‌گرایی یادگیری از ثمرات افكار این اندیشمندان است. بنا به گفته كیل پاتریك[5] یادگیری در آموزشگاه باید هدفمند باشد نه انتزاعی و یادگیری هدفمند از راه واداشتن دانش‌آموزان به انجام پروژه‌های مورد علاقه و انتخاب خودشان بهتر امكان‌پذیر است.