وبلاگ

شهر پژوهی یکی از مهمترین موضوعات پژوهشی در علوم انسانی و به­ویژه یک پژوهش بین رشته ای محسوب می‌شود که بنیاد ایرانشناسی در اقدامات بسیار ارزنده­ای از طریق دانشنامه شهرهای ایران و همچنین مجموعه ایرانشناسی در دوره کارشناسی ارشد آن را به انجام می‌رساند.

کاربرد شهر پژوهی در برنامه ریزی همه جانبه و پایدار از این روش با کشف قوانین و دانش بومی در مدیریت شهر می‌تواند الگوهای مدیریت سرزمین به­خصوص شهر‌ها را مورد توجه قرار دهد.

پژوهش حاضر توانسته است مجموعه ارزشمندی را درباره شهر نایین به­وجود آورد. این شهر آینه تمام نمایی از یکی از شهرهای نواحی خشک ایران به­شمار می‌رود که گذشتگان با توجه به همزیستی با بیابان شرایط زیست و سکونت در آن را فراهم آورده­اند.

با توجه به آنچه در منابع آمده است تاریخ نایین به تاریخ دو شهر کهن یزد و اصفهان گره خورده و بیش­ترین تأثیر را از تاریخ و فرهنگ یزد گرفته است. شهر نایین بر كنارة كویر مرکزی، در مسیر اصفهان به یزد، واقع شده است. این شهر دارای آب و هوایی خشک و کویری و از شهر‌های کهن دورة پیش از اسلام است (‌سلطانزاده، 1374:26). وجود آثار تاریخی و در مواردی باستانی، از رونق و آبادانی این شهر در روزگاران گذشته حکایت می‌کند. از نشانه‌های قدمت این شهر می‌توان به نارنج‌قلعه، كه به احتمال زیاد پیش از دوران اسلامی ساخته شده و مسجد‌جامع نایین، ‌که از نظر قدمت دومین مسجد پابرجا در ایران است، اشاره کرد.

مطالعات انجام ‌شده نشان می‌دهد قرار‌گرفتن نایین در حاشیة کویر مرکزی و اقلیم خشک، مردم و ساکنین آن را سخت‌کوش و سازگار با شرایط کویر تربیت کرده است؛ به گونه‌ای که همواره از کمترین شرایط موجود در محیط اطراف بهترین استفاده را می‌کنند. رشد و رونق صنایع دستی مانند عبا‌بافی و کوزه‌گری از مواردی هستند که در آن می‌توان بهره‌مندی مردم نایین از مظاهر طبیعتی کویر را به‌خوبی نظاره‌گر بود.

نویسنده با توجه به پیشینة فرهنگی و تاریخی نایین به عنوان شهری که هنوز زنده است و از آن به شهر هزاره­های تاریخی یاد می­شود‌، بر آن است این شهر را از مناظر جغرافیایی، اقتصادی، فرهنگی و بافت اجتماعی شهر و نیز سیمای شهر با اتکا به منابع موجود بررسی کند. لازمة انجام این پژوهش‌ مروری بر تحقیقا‌ت انجام‌شده و استفاده از منابع آن‌ها‌ست. با انجام مطالعات اولیه به‌نظر می‌رسد بررسی وضعیت صنایعی که در گذشته رونق داشته‌اند ولی به دلایل گوناگون یا به بوتة فراموشی سپرده شده‌اند و یا در خطر نابودی هستند، کمتر مورد توجه قرار گرفته است.

3-1- اهمیت و ضرورت تحقیق

اگرچه در مورد شهر نایین مطالعات موضوعی و پراکنده صورت گرفته است، ولی در بین آن‌ها، مطالعه‌ای منسجم و علمی در باره بسیاری از موضوعات مانند مشاغل و فرهنگ مردم یافت نشد. از این‌ جهت، ضروری به‌نظر می‌رسید که این شهر از ابعاد گوناگون بررسی شود تا اهل تحقیق و علاقه‌مندان بتوانند از اطلاعات یافته‌شده بهره‌مند شوند. از سوی دیگر ضرورت تاریخ محلی نیز لزوم اجرای این تحقیق را آشکار می‌کند.

4-1- اهداف تحقیق

نشان‌دادن ساختارهای گوناگون شهر نایین .

در این زمینه لازم است شهر از جنبه‌های مختلف مورد مطالعه قرار گیرد و بر مبنای اطلاعات به­دست آمده خصوصیات آن گرد آوری شود. هر گاه ویژگی‌های یک شهر در کنار یکدیگر مورد مطالعه قرار گیرند، مانند پازل یک مجموعه واحدی را ایجاد می‌کنند که همه به هم پیوستگی دارند. بنابر این لازم است ساختار‌های تشکیل دهنده شهر، شناخته شده و در کنار هم مجموعه ای از یک شهر کویری به نام نایین را معرفی نمایند.

آمادگی هوازی شاخص عملکردی در دستگاه تنفسی و قلبی– عروقی و از مولفه­های خونی تحویل اکسیژن و سازوکارهای اکسیداتیو عضلات در حین فعالیت است. توان هوازی بیشینه یا اکسیژن مصرفی بیشینه، بیشترین اکسیژن مصرفی طی یک آزمون ورزشی وامانده سازد، معیار مهمی برای سنجش آمادگی قلبی– عروقی و بهترین پیش­بینی کننده آمادگی هوازی شناخته شده است و مورد توجه بسیاری از فیزیولوژیست­های ورزشی می­باشد [44،46،47].

تحقیقات زیادی به بررسی رشد توان هوازی بیشینه در کودکان و نوجوانان و تفاوت­های جنسیتی پرداخته­اند [48،49،50]  که نتایج حاکی از افزایش توان هوازی بیشینه از کودکی تا نوجوانی در هر دو جنس، همچنین بالاتر بودن مقادیر پسران نسبت به دختران در همه سنین و افزایش تفاوت­ها در نوجوانی است.[51،52،33] در بررسی اکسیژن مصرفی بیشینه کودکان و نوجوانان طی دوران رشد و نمو جسمانی علاوه بر سن،[44،53 ،36،50] جنس،[44،53،54] وراثت،[55،31] بالیدگی بیولوژیکی از عوامل موثر بر توان هوازی است که در اکثر تحقیقات کنترل شده یا نشده است [33،53،56،58].

دوران کودکی با افزایش پیش­رونده­ی عناصر دستگاهی به منصه­ی ظهور می­رسد که vo2max ، ریه­ها، قلب، عضله­ی اسکلتی و نیز افزایش عملکرد استقامتی را معین می­کند. در نتیجه، مقادیر مطلق حداکثر توان هوازی متناسب با رشد کودک افزایش می­یابد. از 6 تا 12 سالگی، vo2 max پسر بچه ها تا بیشتر از دو برابر افزایش می­یابد( از 2/1 لیتر در دقیقه به 7/2 لیتر در دقیقه) [1].

در پسران و دختران در سال­های قبل از بلوغ، VO2max به طور خطی افزایش می­یابد و میانگین متوسط پسران اندكی از دختران بیشتر است. این تفاوت در دامنه­ی 6 تا 11 سالگی تقریبا2/0 لیتر در دقیقه (اختلاف 15 تا 19 درصد) بوده كه در 12 سالگی مقادیر مطلق VO2maxدر پسران نسبت به دختران 25 درصد بیشتر است. به طور خلاصه این اختلاف در پسران به هنگام فعالیت ورزشی بیشینه تقریبا 12 تا 15 درصد نسبت به دختران همسن آنها بیشتر است [1].

درینکواتر[1]1984 و اسپارلینگ[2]1980. در فرا تحلیلی که در 13 مطالعه دختران و پسران انجام شد نشان داد بیان VO2max  به لیتر در دقیقه به ازای هر کیلوگرم در دقیقه، و میلی لیتر به ازای هر کیلوگرم وزن خالص بدن به تفکیک جنس به ترتیب تفاوت  56 ، 28 و 15 درصد بین مردان و زنان به دست آمد. تجزیه وتحلیل مشابهی در بررسی زنان و مردان ورزیده در ورزش های مشابه، تفاوت های 52، 19، و 9 درصد را نشان داد [1].

رولند[3] و همکارانش (2000). مقادیر vo2 max را هنگام آزمون دوچرخه بین 25 پسر (4%±12 ساله)و 24 دختر (5%±7/11ساله) مقایسه کردند مقادیر vo2max وابسته به وزن پسران و دختران به ترتیب 1/6±2/47 و 8/5±4/40 میلی لیتر به ازای هر کیلو گرم در دقیقه به دست آمده (تفاوت 17 درصدی)چنانچه vo2max نسبت به وزن خالص بیان شود, اختلاف تا 6 درصد کاهش می­یابد [1].

رولند و همکارانش1999. رابطه بین 1/6 کیلومتر دویدن و VO2max را با آزمون دوچرخه در 36 پسربچه کلاس ششم در یک مدرسه بررسی شد ضریب همبستگی بین Vo2max ( به ازای هر کیلوگرم) و سرعت 1/6  کیلومتر دویدن r =0/77  مشابه با دیگر مطالعات در بزرگسلان بود[1].

نتایج آزمون آمادگی بهداشت در مدارس آمریکا (1980) نشان می­دهد پسران 5 ساله می­توانند 1/6 کیلومتر را به طور متوسط ظرف 13 دقیقه و 46 ثانیه بدوند. ده سال بعد ، یعنی در 15 سالگی می توانند همان مسافت را در 7 دقیقه و 14 ثانیه بدوند که تقریباً پیشرفت 100 درصدی را در سرعت دویدن نشان می­دهد. با وجود این، بین 5 تا 15 سالگی، VO2max نسبت به وزن بدن تغییری نداشت و در حدود 50 میلی لیتر به ازای هر کیلوگرم در دقیقه ثابت باقی می­ماند، این اختلاف در دختران حتی بارزتر است. هر چند متوسط زمان 1/6 کیلومتر دویدن از 15 دقیقه و 8 ثانیه در 5 سالگی به 10 دقیقه و 5 ثانیه در 15 سالگی کاهش می­یابد، اما VO2max به ازای هرکیلوگرم

 در عمل از تقریبا 50 میلی­لیتر به ازای هر کیلوگرم در دقیقه به 40 میلی­لیتر به ازای هر کیلوگرم در دقیقه کاهش می یابد. [1]

با توجه به تفاوت­های موجود بین افراد در سنین مختلف، بر آن شدیم تا بدانیم آیا بین افراد که از لحاظ سن بیولوژیکی در مراحل مختلف بلوغ به سر می­برند، تفاوتی از لحاظ توان هوازی، آمادگی جسمانی و ترکیب بدنی پسران ورزشکار وجود دارد؟ و آیا اثرتمرین هوازی بر vo2max ، آمادگی­جسمانی و ترکیب­بدنی پسران ورزشکار در مراحل مختلف بلوغ یکسان است؟

1-3- اهمیت و ضرورت تحقیق

نوجوانی یکی از پرچالش­ترین مرحله زندگی در میادین ورزشی است؛ به­دلیل اینکه گروه بندی افراد معمولاً بر اساس سن تقویمی صورت می پذیرد؛ درحالی که ممکن است دو حریف تفاوتهای بسیاری از لحاظ سن بیولوژیکی داشته باشند که خود عامل تعیین کننده در موفقیت یکی از آنها است.

معمولا برای اشاره به سطح بالیدگی یک فرد، از سن تقویمی استفاده می شود. با این وجود، سن بیولوژیکی نشانه­ای به مراتب بهتر از سن تقویمی برای توصیف بالیدگی است، به دلیل اینکه سن تقویمی فقط مدت زمان پس از تولد را نشان می­دهد و برای معرفی تغییرات فردی در سرعت بالیدگی مناسب نیست. خوشبختانه نشانه­های مرتبط با وقایع بلوغ فیزیولوژیک در همه افراد اتفاق می­افتد که همگی نقطه پایان مشخصی دارند؛ از این رو می­توانند برای توضیح این نکته که یک کودک از همسن و سالان خود به لحاظ رشد عقب افتاده و یا از آنها پیشی گرفته، به کار گرفته شوند. عواملی که به تناوب از آنها استفاده می­شود شامل بالیدگی سیستم اسکلتی، بالیدگی سن در اوج سرعت قد، سن قاعدگی و بالیدگی جنسی می­باشند.

از آنجایی که بسیاری از مولفه­های فیزیولوژیکی عملکرد با رشد و نمو تغییر می­کنند و سن بیولوژیکی در پیش­بینی عملکرد ورزشی بهتر از سن تفویمی است توان هوازی قدرت عضلانی استقامت عضلانی و به همان اندازه مهارت­هایی حرکتی تحت تاثیر بالیدگی بیولوژیکی قرار می­گیرند. [43]

درتحقیقات مختلف اندازه و ترکیب بدن آمادگی جسمانی قدرت و استقامت عضلانی و توان بی هوازی کودکان و نوجوانان با توجه به وضعیت بالیدگی آنها بررسی شده و ارتباطات معناداری بین توان هوازی بیشینه و سن شروع قاعدگی سن PHV  صفات ثانویه جنسی وسن اسکلتی به دست آمده است. [59، 42، 41]

از طرف دیگر کودکان و نوجوانان به طور معمول بر اساس سن تقویمی در ارزیابی آزمونهای آمادگی گروه­بندی می­شوند و ممکن است در گروههای هم­سن برخی افراد از نظر بالیدگی و اندازه­بدن اختلاف داشته باشند بنابراین ارزیابی نقش اندازه بدن و بالیدگی بیولوژیکی در آمادگی حرکتی و آمادگی وابسته به تندرستی کودکان و نوجوانان اهمیت ویزه­ای دارد. [73]

اگرچه در تحقیقات گذشته به مقایسه VO2max کودکان و بزرگسالان اشاره شده است اما در مورد نوجوانان در مراحل مختلف بلوغ، کمتر تحقیقی به بررسی پاسخ این افراد به تمرینات هوازی و مقایسه آنها با یکدیگر پرداخته است؛ بنابراین بر آن شدیم که گامی برای رسیدن به این جواب برداریم تا سطح انتظارات والدین، مربیان، مدیران، برنامه ریزان ورزشی با شرایط بیولوژیکی واقعی نوجوانان در میادین ورزشی متناسب گردد.

1-4- اهداف تحقیق

1-4-1- هدف کلی تحقیق

هدف از اجرایی این تحقیق تعیین آثارتمرین هوازی بر حداکثر اکسیژن مصرفی و تر­کیب بدنی پسران نوجوان ورزشکار در مراحل مختلف بلوغ بود.

1-4-2- اهداف اختصاصی تحقیق

1. تعیین تفاوت حداکثر اکسیژن مصرفی، آمادگی­جسمانی و ترکیب بدنی پسران ورزشکار در سنین مختلف

1. تعیین تفاوت حداکثر اکسیژن مصرفی، آمادگی­جسمانی و ترکیب بدنی پسران ورزشکار در مراحل مختلف بلوغ

1. 3. تعیین ارتباط بین سن با حداکثراکسیژن مصرفی، آمادگی­جسمانی و ترکیب بدنی پسران ورزشکار

1. تعیین ارتباط بین مرحله بلوغ با حداکثر اکسیژن مصرفی، آمادگی­جسمانی و ترکیب بدنی پسران ورزشکار

5 . تعیین اثر تمرین هوازی بر حداکثراکسیژن مصرفی پسران ورزشکار در به تفکیک مرحله بلوغ.

6 . تعیین اثر تمرین هوازی بر ترکیب بدنی پسران ورزشکار در به تفکیک مرحله بلوغ

7. 7. مقایسه اثر تمرین هوازی بر حداکثراکسیژن مصرفی پسران ورزشکار در مراحل مختلف بلوغ

7. مقایسه اثر تمرین هوازی برای ترکیب بدنی پسران ورزشکار در مراحل مختلف بلوغ

1-Drynkvatr

– Asparlyng

– Rowland

در سالهای اخیر هنگام با بروز تحولات بنیادین و همه جانبه در جامعه و گسترش فناوری و ماشینی شدن زندگی، چاقی و بیماری هایی نظیر بیماری های قلبی عروقی که عموماً ناشی از کم تحرکی می باشد شیوع پیدا کرده است. با توجه به اینکه تا سال 2050 جمعیت سالمندان از جمعیت زیر 14 سال پیشی خواهد گرفت و حدود 80% می رسد، این امر نشان دهنده افزایش روز افزون توجه به این قشر می باشد. اکنون فعالیت جسمانی و ورزش و توجه به اثرات سود بخش آن برسلامتی ونشاط به ویژه در سالمندان بیش از پیش مورد توجه قرار گرفته است .با وجود آنکه فعال بودن از سنین پایین از بسیاری بیماریها جلوگیری می کند فعالیت منظم در سنین بالا نیز به کاهش درد و ناتوانی نظیر آرتریت، استئو پروز کمک می کند. زندگی به شیوه سالم در همه مراحل زندگی می بایست مورد نظر باشد. بویژه در بزرگسالی و سالمندی بیشتر باید مورد توجه قرار گیرد، چرا که سالمندان با توجه به شرایط ویژه جسمانی از تحرک کمتری برخوردارند و با اینکه در بیشتر مواقع شرایط و موقعیت پرداختن به فعالیت های ورزشی برای آنان وجود دارد ولی متاسفانه به علل مختلف رغبتی برای ورزش کردن ازخود نشان نمی دهند و به همین دلیل بیشتر در معرض بیماری های حاصل از کم تحرکی قرار دارند. از سوی دیگر امروزه ورزش، به حدی از گسترش و توسعه رسیده است که از طرف کارشناسان به عنوان « جهان کوچک در جامعه» قلمداد می شود. به اعتقاد صاحب نظران، ورزش: ارزش ها، ساختار و نیروی محرکه جامعه را نشان می دهد و ویژگی های اجتماعی را منعکس می سازد (عبدلی، 1386)

زنان و مردان در فرایند جامعه پذیری از طریق ورزش با نوعی دنیای مردانه و زنانه در این زمینه مواجه میشوند (هولند و اوگلزبی ،2008)

همچنین از طریق ورزش می توان درباره سطح پیشرفت اجتماعی و اقتصادی یا جامعه قضاوت کرد، زیرا پیشرفت و توسعه ی ورزش به عوامل اجتماعی – فرهنگی حاکم بر جامعه وابسته است(عبدلی، 1386). زندگی بی تحرک یک مشکل جهانی برای سلامت جامعه است. بی تحرکی علت عمده مرگ و میر، بیماری و ناتوانی می باشد. حدود دو میلیون مرگ هر سال به علت کمبود فعالیت بدنی اتفاق می افتد و یافته های اولیه از پژوهش سازمان بهداشت جهانی حاکی از آن است که زندگی بی تحرک یکی از 15 علت عمده مرگ و میر در جهان می باشد (چاوو و همکاران ، 2006) در سطح جهانی بیماریهای ناشناخته ای بیشر را درگیر خود کرده است. یکی از مهمترین نوع این بیماریهای عجیب و خطرناک سرطان است و تعداد بیماران مبتلا به انواع مختلف سرطان روز به روز رو به افزایش هستند. این بیماری به شکلهای گوناگون و با علل ناشناخته ای بشر را در دام مشکلات متعدد و هزینه های بسیار سنگین درمانی می اندازد. امروزه با بررسیهای پزشکی دقیق و بطور باور نکردنی مشخص شده است که تعداد زیادی از انواع سرطانها نیاز به داروهای بسیار گران قیمت و پیچیده ندارد و با افزایش فعالیت های ورزشی در فرد بیمار نشانه های بیماری رو به کاهش می روند و بهبودی و مهاربیماری روی میدهد. بهبود سرطان روده و مقعد در افراد سالمند( چاوو و همکاران، 2006)  و بهبود سرطان پروستات در بین مردان سالمندان( پاتل و همکاران، 2007) نمونه هایی از این نتایج قابل توجه و اهمیت شرکت در فعالیت های ورزشی در افراد جامعه و حفظ و افزایش سلامتی در آنهاست. به هر حال چنین به نظر می رسد که در بین افراد جامعه نقش فعالیت های ورزشی برای سالمندان بسیار حائز اهمیت است. و سالمندان با استفاده از فعالیت های جسمانی برنامه ریزی شده و منظم در طول زندگی، سبب می شوند تا سطح فعالیت بدنی و سلامت جسمانی و روانی آنها افزایش پیدا کند. محققی در تحقیق به بررسی موانع مشارکت در فعالیت های بدنی در شهر مانتیویا کانادا پرداخت. نتایج تحقیق نشان داد که وضعیت اقتصادی نامناسب، بالا بودن هزینه های فعالیت های بدنی، کمبود امکانات و تجهیزات ورزشی، عدم آگاهی و تعهدات خانوادگی مهمترین موانع شرکت آنها در فعالیت های ورزشی بوده است( ران و همکاران، 2004). محققی در تحقیقی به بررسی اثرات فعالیتهای بدنی روی افراد سالمند، جوانان، کودک پرداخت. نتایج نشان داد که فوائد فعالیت های بدنی افراد سالمند بیشتر از جوانان و کودکان می باشد. این نتیجه شاید به این دلیل باشد که سطح اولیه آمادگی جسمانی و فعالیت های بدنی در افراد سالمند در سطح پایین تری نسبت به جوانان و کودک بوده است ( شفارد، 2007). محققی در تحقیق به بررسی وضعیت فعالیت روزمره زندگی سالمندان ساکن در سرای سالمندان صادقیه اصفهان پرداخت. در این پژوهش وضعیت فعالیت فیزیکی مورد مشاهده و بررسی قرار گرفت. به طور همزمان مشخصات فردی و ارزیابی سلامت شخصی و بیماریهای محدود کننده حرکت بررسی شد. نتایج بررسیها نشان داد که اکثریت سالمندان ساکن در سرای سالمندان بی سواد و اقامت دائم داشته و دارای نگرشی متوسط تا ضعیف به سلامت خودشان داشته اند و بین مدت اقامت و نگرش نسبت به سلامتی و فعالیت روزمره ارتباط معنی داری وجود داشت(عالی پور، 1386). محققی در تحقیقی به بررسی موانع مشارکت سالمندان 65 تا 84 ساله شهر داندی اسکاتلند در فعالیت های بدنی پرداخت. نتایج حاکی از این بود که کوتاهی نفس، درد مفصل، بی علاقگی، از دست دادن انرژی و عدم تعلق به یک گروه از مهمترین موانع مشارکت سالمندان شهر داندی در فعالیتهای بدنی بوده است( آلیسون و همکاران،  2006). محققی در تحقیق خود به بررسی موانع فرهنگی – اجتماعی مشارکت زنان در فعالیت های ورزشی پرداخت. نتایج نشانگر پایگاه اقتصادی اجتماعی بالاتر، میزان سرمایه فرهنگی، تمایل فردی و حمایت اجتماعی بیشتر از زنان ورزش کار نسبت به زنان غیر ورزشکار است. نگرش خانواده زنان ورزشکار، بیشتر و میزان پذیرش باورهای قالبی به طور معنی داری کمتر از زنان غیر ورزشکار است. اما از نظر سودمندی ادراک شده تفاوت معنی داری بین دو گروه وجود ندارد. همچنین نتایج رگرسیون لجستید نشان داد که متغیرهای سرمایه فرهنگی و تمایل فردی دو متغیر تاثیر گذار بر احتمال مشارکت ورزشی است.حال به عنایت به مطالب گفته شده و با توجه به این مسئله که فعالیت های ورزشی نقش مهمی در سلامت بدنی و روانی و به خصوص در سالمندان دارد. کاهش و به تاخیر انداختن ناتوانی مربوط به سالمندی یک مسئله عمده جامعه است و فعالیت بدنی می تواند نقش مهمی را در ایجاد و حفظ سلامت سالمندان داشته باشد. در این راستا در پژوهش حاضر تلاش بر این است.

1- وضعیت کنونی مشارکت ورزشی در بین زنان سالمند شهر یزد چگونه است. 2- عواملی که مانع مشارکت زنان سالمند شهر یزد در فعالیتهای جسمانی و ورزشی می شود را بررسی کرده تا با از بین بردن آنها بتوانیم علاقه زنان سالمند را به فعالیت های جسمانی ورزشی افزایش دهیم.

1-3ضرورت و اهمیت پژوهش

با توجه به‎‎این که زنان نیمی از جامعه بشری را تشکیل می دهند از جهات مختلف دارای اهمیت بوده و‎‎در برنامه ریزی های ‏گوناگون جامعه باید در نظر گرفته شوند .به گزارش ایونا ، یکی از‎‎اموری که برای زنان مطرح است ورزش می باشد ، ‏امروزه زنان زیادی در سطح جهان به ورزش‎‎های مختلف اشتغال دارند . همان طور که می دانیم زندگی فعالیت است و مبنای ‏به اصطلاح‎‎مواد درونی موجودات زنده نیز فعالیت است . صاحب نظران امروزه بر این عقیده اند که‎‎تمرین های حرکتی و ‏ورزشی برای اکثریت مردم اعم از زن و مرد دارای ارزش بسیار است‎ .‎دختران و زنان در سنین مختلف به حرکات مختلف ‏ورزشی نیاز دارند هر چند در بعضی از‎‎کارهای خانه تا حدودی این فعالیت های بدنی تامین می شود‎ . ‎در  سنین بالا به خصوص در جامعه ایرانی، میزان اندک ورزش و تحرک زنان، بسیار مهم و حتی می‌شود گفت خطرناک است. زنان، به خصوص در سنین بعد از یائسگی، به طور جهشی، در معرض خطر بیماری‌های قلبی و عروقی، پوکی استخوان و عوارض ناشی از آنها هستند.(احسانی،1382)

تحقیقات جدید نشان می دهد که تمرینات بدنی باعث افزایش توانائی های مغز نیز ‏شده و به انسان در معالجه بیماریهای روانی مانند افسردگی و اضطراب نیز یاری میرساند . در مقاله ای اشاره ‏شده بود که تمرینات بدنی مداوم و روزمره تاثیر بسیاری در معالجه افسردگی افراد دارد. (توماس،1370)

‏

نقش فعالیت ورزشی در سنین بالا

1-‏ تقویت سیستم اسکلتی و پیش‌گیری از ابتلا به بیماری پوکی استخوان(امیرخانی،1391)
مشخص شده است که تقویت سیستم اسکلتی بدن و متراکم بودن آن ارتباط مستقیمی با میزان فعالیت بدنی و فشارهای مکانیکی ‏دارد.‏‏

‏2- به تأخیر انداختن پدیده‌ی سالمندی یا پیر شدن(امیرخانی،1391)
با افزایش سن، مصرف انرژی پایه کاهش می‌یابد. به ازای هر 10 سال افزایش سن در بزرگسالی، میزان مصرف انرژی پایه ‏حدود 2 تا 3 درصد کاهش می‌یابد، که گفته می‌شود به دلیل از دست دادن توده‌ی عضلانی بدن و افزایش بافت چربی است.

این تغییرات در ترکیب بدن را می‌توان با ورزش کاهش داد. ورزش سبب حفظ توده‌ی عضلانی بدن و افزایش مصرف انرژی ‏پایه می‌گردد. هم‌چنین از یبوست و بیماری‌های قلبی- عروقی جلوگیری می کند که بعداً به آن اشاره خواهد شد و بدین ‏ترتیب پدیده‌ی سالمندی را به تأخیر می‌اندازد. ‏

‏3- مصرف بی‌واسطه و مستقیم اسیدهای چرب(عزیز زاده مقدم،1391)‏
برای ورود گلوکز به درون سلول و مصرف آن، وجود هورمون انسولین ضروری است. انسولین هورمونی است که از ‏افزایش قند خون جلوگیری می‌کند. این هورمون از آب شدن چربی بدن و آزاد شدن اسیدهای چرب از بافت چربی جلوگیری ‏می کند. حتی در صورت مصرف زیاد غذا، به ذخیره شدن انرژی به صورت چربی نیز کمک می‌کند. اما عضلات در حال فعالیت از این امر مستثنی هستند و می‌توانند بدون نیاز به انسولین، انرژی خود را علاوه بر گلوکز از ‏اسیدهای چرب نیز تأمین کنند .

4- تأثیر مثبت در بیماران دیابتی و کاهش مقاومت به انسولین(عزیز زاده مقدم،1391)‏
مشخص شده است که بافت چربی، گیرنده‌ی عمده‌ای برای انسولین ندارد و به طور بارزی باعث مقاومت به اثرات انسولین و ‏در نتیجه بالا رفتن قند خون و عوارض ناشی از آن می‌شود. ‏
ورزش با کاهش بافت چربی و افزایش میزان سوخت و ساز بدن، مقاومت به انسولین را کاهش داده و باعث بهبود عملکرد ‏گیرنده‌های انسولین شده و سطح گلوکز خون را کاهش می‌‌دهد.

5- کاهش خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی- عروقی و سکته‌های مغزی(رمضان پور،1391)
ورزش باعث کاهش اسیدهای چرب آزاد خون و افزایش کلسترول خون می‌شود. بدین طریق پدیده‌ی آترواسکلروز یا ‏تنگ شدن عروق بدن از جمله عروق قلبی و مغزی به تأخیر می‌افتد و هیچ‌گاه به حد بحرانی و انسداد (که در این صورت ‏شاهد سکته‌های مغزی یا قلبی خواهیم بود) نمی‌رسد. ‏

6- افزایش حجم گردش خون موثر بدن و جلوگیری از ترومبوز (لخته شدن خون) در سیاهرگ عمقی پا(رمضان پور،1391)‏

‏7- تقویت سیستم قلبی- عروقی، دستگاه تنفسی و سیستم ایمنی(رمضان پور،1391)‏‏

‏8- اثرات مثبت بر سیستم گوارشی(خلیلی،1390)

9-تاثیر ورزش در خانواده(عبدلی،1384)

سلامت هر یک از اعضای خانواده به ویژه زن مستقیما بر‎‎تصویر کلی سلامت خانواده تاثیر می گذارد‎ .
نگرش کلی زن نسبت به جسم و عملکرد‎‎فیزیکی بدنش در نگرش های کلی او تاثیر مستقیم دارد زیرا سلامت جسم و روان او ‏،‎‎روابط اجتماعی وی با دیگران را شکل می دهد . امنیت عاطفی او بر امنیت کلی خانــواده‎‎می افزاید و بهترین نشانه رشد و ‏پختگی عاطفی او بر هوش و توانایی سازگاری با موفقیت‎‎های جدید ، و هنگام مواجه با فشارها و ناراحتی ها با حداقل آسیب ‏پذیری فرد و گروهی‎‎است .تامین بهداشت جسم و روان برای زنان که در دوره ها و مراحل مختلف زندگی بر‎‎مسوولیت ‏خویش مراحلی چون بارداری ، زایمان و از همه مهمتر پرورش و تربیت فرزندان را‎‎پشت سر می گذارد از اهمیتی والا ‏برخورداراست .شخصیت کودک با نگرش های مادر در‎‎دوران باداری آغاز و از آن پس در آغوش و در کنار او از نظر ‏جسمانی ، روانی ، اخلاقی‎‎، اجتماعی و معنوی رشد و تکامل می یابد بدون شک مادر سالم و با نشاط بهتر از انجام‎‎این ‏مسوولیــــت بر می آید و خود نیز الگوی عملی و طبیعی سالمتری برای فرزندان خویش‎‎خواهد بود .زنان بـا ورزش کــردن می ‏توانند خصوصیات رفتاری ، اخلاقی و شخصیتی مطلوب‎‎برای یک زندگی سالم و شاداب را کسب کنند‎ . ‎ که به سادگی با ورزش قابل پیش‌گیری هستند.

5-.ZELMAN

5-.JOHNSON

5-DIEM

اهمیت فعالیت فیزیکی در حفظ و ارتقا سلامت به اثبات رسیده است. کاهش چاقی، افزایش آمادگی قلبی – عروقی و افزایش توان عضلانی از تاثیرات ورزش در ارتقا سلامت می باشد ولی تاثیر فعالیت فیزیکی بر تست های تنفسی بدرستی شناخته نشده است برخی مطالعات نشان داده اند فعالیت فیزیکی مستمر می تواند عملکرد سیستم تنفسی را بهبود بخشد (1) از طرف دیگر فعالیت فیزیکی به عنوان یک عامل ایجاد کننده برونکواسپاسم [1]مطرح می باشد (2) به طوری که درصد قابل توجهی از ورزشکاران بدون این که هیچ سابقه ای از آسم داشته باشند در حین فعالیت ورزشی و یا پس از آن دچار برونکواسپاسم می شوند که درصدی از این افراد علامت دار می شوند این حالت پس از 10 دقیقه فعالیت ورزشی تا 30 دقیقه پس از توقف ورزش اتفاق می افتد ولی حداکثر آن بین 5 تا 10 دقیقه پس از توقف ورزش می باشد(3) این برونکواسپاسم حتی در بسیاری از ورزشکاران حرفه ای نیز دیده شده است به عنوان مثال، 11 % از اعضای تیم ملی آمریکا (67 نفر از 597 ورزشکار) در المپیک سال 1984 و همچنین 23 % ورزشکاران آمریکایی شرکت کننده در المپیک زمستانی 1998 به آسم یا آسم ورزشی مبتلا بوده اند علی رغم مطالعات متعدد انجام شده هنوز این موضوع که ورزش و نوع فعالیت فیزیکی باعث اسپاسم برونش ها می شود و یا ورزش زمینه ساز تاثیر عوامل محرک بر سیستم تنفسی می گردد مورد بحث است (4) در هوای سرد ورزش سبب افزایش تماس راههای هوایی با هوای خشک و سرد و در هوای گرم باعث تماس با گرده های گیاهان و مواد آلاینده حرفه ای شده و همین موضوع سبب ایجاد اسپاسم و انقباض راههای هوائی می شود (5) با توجه به اینکه در حین ورزش، نیاز به اکسیژن و تنفس افزایش می یابد و گردش هوا در مجاری هوایی بیشتر است، از یک سو فرصت گرم و مرطوب شدن هوا کمتر بوده و از سوی دیگر تماس با مواد آلرژن افزایش می یابد و به این ترتیب احتمال ایجاد برونکواسپاسم در حین ورزش تشدید می شود (6و7) وقتی میزان اسپاسم ایجاد شده به حدی باشد که سبب کاهش FEV1 به میزان 10 % یا بیشتر نسبت به قبل از ورزش شود و یا تغییری به میزان 10 تا 25 % در  [2]PEFR ایجاد نماید اصطلاح آسم ورزشی به کار می رود  و برخی مطالعات نیز کا هش حداقل 5/6 % را به عنوان برونکواسپاسم خفیف تفسیر نموده اند. که بر حسب نوع ورزش و شرایط محیطی آن بین 10 تا 15 % در افراد بدون سابقه آسم و آلرژی گزارش شده است ولی قطعا میزان اسپاسم به میزان کمتر که باعث کاهش کمتری در ظرفیت هوایی گردد بیشتر می باشد(2و8). هر نوع فعالیت فیزیکی می تواند باعث تغییراتی در تست های تنفسی گردد ولی در برخی ورزشها که با حرکات سریع و شروع انفجاری همراه هستند، مصرف اکسیژن در ورزشکار طی ورزش بیشتر و در نیتجه نیاز به فعالیت بیشتر سیستم تنفسی می باشد و به طور منطقی باید تاثیر ورزش بر این سیستم نیز بیشتر باشد (9) مطالعات مختلفی بر روی انواع ورزش ها و برونکواسپاسم ناشی از آنها انجام شده است و بر این اساس ورزش ها به دو دسته تقسیم می شوند دسته اول ورزش هایی هستند که احتمال ایجاد برونکواسپاسم در آنها زیاد است این ورزش ها عموما ورزش هایی هستند که یا در هوای سرد و خشک انجام می شود مانند اسکی و هاکی روی یخ و یا ورزش هایی هستند که به حجم تهویه ای بالایی نیاز دارند مانند بسکتبال و فوتبال آمریکایی، تنیس ، بدمینتون ،دوچرخه و دو استقامت. دسته دوم ورزش هایی که ورزش مدت کوتاهی به طول می انجامد مانند وزنه برداری و ورزش های رزمی و یا از شدت بالایی برخوردار نیستند مانند گلف، والیبال و شنا (10و11) مطالعات کمی بر روی تاثیر سریع ورزش بر تست های تنفسی ورزشکاران در سایر کشورها انجام شده است. ودر مطالعات انجام شده  توجه بسیار کمی به

 ورزشکاران نوجوان و همچنین سیستم تنفسی آنها شده است .از این رو هدف این مطالعه بررسی تاثیرات تمرینات مداوم منظم بدمینتون  و شنا برروی سیستم تنفسی دختران و مقایسه آن با تاثیر عدم فعالیت ورزشی منظم  بر سیستم تنفسی دختران 10_15ساله می باشد .

1-1-1 رابطه ورزش با دستگاه تنفس

ارتباط حرکت با دستگاه تنفس بسیار روشن و آشکار است . ماشین های موتوری برای حرکت های تند بنزین زیادتری لازم دارند . بدن انسان نیز برای حرکت تند احتیاج به نیرو و انرژی بیشتری دارد. این انرژی با سوخت و ساز مواد غذائی در مقابل اکسیژن یعنی اکسیداسیون به دست می آید . زندگی سلولهای بدن و فعالیت آنها به اکسیژن بستگی دارد . شما اگر روی پایتان طوری بنشینید که روی شریان پا فشار بیفتد در چند دقیقه پایتان کرخت می شود و گز گز می کند .(12) این همان کندی جریان خون و کمبود اکسیژن است ،همانطور روی شریان های نقاط دیگر بدن اگر فشار بیاورید یا مانعی مجرای رگ ها را مسدود نماید ( مانند آمپولی در شریان قلب ) جریان خون و اکسیژن قطع و عضو با ورود ناراحتی از کار خواهد افتاد . تحمل اعضا ء بدن در مقابل کمبود اکسیژن متفاوت است. دست و پا و اطراف بدن تا 1-2 ساعت به قطع جریان خون تحمل دارند ولی از همه بیشتر مغز و قلب به اکسیژن احتیاج دارند . پس از قطع جریان اکسیژن ( قطع تنفس) مغز در یکی دو دقیقه و قلب نیز در 2-3 دقیقه از کار می افتد . خوشبختانه اکسیژن به مقدار فراوان و مفت و مجانی در هوای آزاد وجود دارد و 21% ترکیب هوا اکسیژن است. در سطح دریا غلظت آن بیشتر و در ارتفا عات هر چه بالا تر برود مقدار آن کمتر می شود . فشار آتمسفر تا ارتفاع 3000 متر هر 10 متر یک آتمسفر کمتر می شود . از 3000 متر به بالا هر 20 متر یک آتمسفر کمتر می شود .در هر ارتفاعی نسبت اکسیژن با گازهای دیگر ترکیب هوا ثابت و 21% می باشد . (13و 14)

اگر کسی سوار هواپیما و یا هلیکوپتر شود و در ارتفاع 14700 متر پیاده شود گرفتار مشکلات تنفس و کمبود اکسیژن بوده به تنگ نفس ، سر گیجه و تهوع و بیحالی گرفتار خواهد شد و از 8000 متر به بالا قادر به تنفس و زندگی نخواهد شد . ولی با صعود چند مرحله و اقامت چند روزه در فواصل ارتفاعات مکانیزم اتوماتیک بدن با تحولات و تغییرات هوشیارانه و اعجاب انگیز در ترکیبات خون کمبود اکسیژن را جبران خواهد کرد . در استراحت چند روزه در ارتفاعات با مکانیزم اسرار آمیزی طبیعت هشیار بدن به نسبت کم شدن غلظت اکسیژن در هوای بلندی ها تعداد گلبول های قرمز (اکسیژن آور) خون را بالا می برد تا گلبول های زیاد از غلظت کم هوا اکسیژن کافی را فراهم کرده آفتی از کمبود اکسیژن در سلول های بدن عارض نشود . این اختلاف در تعداد گلبول های قرمز خون به طور طبیعی در خون ساکنین کنار دریا و یا ارتفاعات وجود دارد. (15)

ساکنین همسطح دریا در یک میلیمتر مکعب خون در حدود 4 میلیون گلبول قرمز دارند ، در حالیکه ساکنین فلاتهای بلند مانند تبت ، هیمالیا ، جبال آند در آمریکای جنوبی در هر میلیمتر مکعب خون 6 میلیون گلبول قرمز دارند.(11)

موقع فعالیت بدنی هنگام صعود در ارتفاعات با توجه به کمبود غلظت اکسیژن و نیاز مبرم بدن به اکسیژن بیشتر در موقع فعالیت بدنی ، قلب و دستگاه تنفس همزمان فعالیت فوق العاده ای را از خود نشان می دهند . تعداد تنفس از 16 به 40-50 بار در دقیقه و ضربان قلب از 72 به 140-180 بار در دقیقه بالا می رود . این افزایش فوق العاده ضربان های قلب و شمار تنفس های عمیق احتیاجات اکسیژن بدن از فعالیت زیاد را از فشار کم اکسیژن هوا فراهم و از بروز عوارض کمبود آن جلوگیری می نماید . رابطه حرکت و ورزش با دستگاه تنفس در اخذ و جذب و استفاده صحیح از اکسیژن خلاصه می شود. (16)

ریه ورزشکاران در حکم ماشین سیار و آماده به کار است . ورود هوا با فشارهای مکرر در نفس های عمیق هنگام فعالیت بدنی ، هجوم امواج هوا به داخل ریه ها برونشها را بازتر ، عضلات آنها را ورزیده تر و امواج تارهای کرکی داخل برونشها را زنده تر و شاداب تر نگه می دارد و در آنها تمام حبابهای ریه ها در حال فعالیت می باشند و جریان سریع خون در جدار حبابها رشد شان را کاملتر و جذب اکسیژن را سهل تر و فراوان تر می نماید. (17)

[1] Bronchospasm

[2]-  peak expiratory flow Rate

پژوهش ها نشان داده اند که رابطه معناداری میان سطوح بالاتر خودکارآمدی تمرین و اجرای بهتر فردی و تیمی برقرار است (مریتز[10]، 2000 ، بشارت 2011). همچنین می توان با شناسایی میانجی گرهای اثرگذار بر این رابطه، سطح اجرای ورزشکاران را بالا برده تا بتوان از تأثیرات عوامل مخل که اجرای ورزشکاران را تخریب می کند (مانند اضطراب و استرس)، پیشگیری کرد. در میان انواع سنجش های خودکارآمدی، سنجش های تکلیف – ویژه بالاترین همبستگی را با اجرا داشته است، با این حال مطالعات کمی در داخل کشور به بررسی رابطه میان خودکارآمدی و اجرای ورزشکاران پرداخته اند.

دکتر عبدلی و همکارانش (1389) نشان دادند که می توان با گسترش فعالیت های تربیت بدنی و ورزش در مدارس سطح توانایی های جسمانی، روانی و قوای عقلانی دانش آموزان را افزایش و تنش های روانی و جسمانی آن ها را کاهش داد. بررسی سابقه ورزشی کودکان و موفقیت هایی که آن ها در مسابقات کسب کرده اند، نقش مهمی در فهم میزان خودکارآمدی تمرین افراد دارد. تحقیقات پیرامون مسئله باورهای کارآمدی در ورزش آموزش و پرورش علی رغم اهمیت بالایی که دارد، روی دانش آموزان ابتدایی محدود بوده و ما سعی کردیم تا با مقایسه خودکارآمدی تمرین کودکان، بیش از پیش نقش متغیرهای مؤثر در باورهای کارآمدی افراد را بشناسیم. با توجه به نقش مهم خودکارآمدی تمرین در شناخت توانایی های جسمانی کودکان و نوجوانان، مسئله حائز اهمیت شناخت میانجی گرهایی است که ممکن است بر ارتباط میان خودکارآمدی و اجرا تأثیر گذارد و سطح خودکارآمدی و اجرا را تحت تأثیر قرار دهد. عواملی چون سن، جنسیت، تجربه ورزشی، تعداد موفقیت های ورزشی از میانجی گرهای تأثیرگذار در باورهای کارآمدی افراد هستند.

مطابق گفته باندورا (1986) مفاهیم خودکارآمدی و کارآمدی گروهی در حد واسطه گری با هم تفاوت دارند، بدین معنی که در کارآمدی گروهی علاوه بر چهار منبع اساسی، منابع دیگری در سطح گروهی وجود دارند. با توجه به نگرشی که افراد در مورد توانایی های تیم شان دارند و اهمیتی که این نگرش در تلاش برای کسب موفقیت دارد، باورهای گروهی به عوامل مختلفی مانند انسجام گروهی، سابقه تیم، حمایت مربی و وضعیت حریف های مقابل بستگی دارد که ما در این تحقیق به برخی از آن ها اشاره می کنیم. با مقایسه باورهای کارآمدی افراد در ورزش های انفرادی و تیمی، نیز به این سؤال پاسخ می دهیم که آیا خودکارآمدی تمرین در رشته های مختلف یکسان است یا صرفا متغیری است که با رشته های ورزشی گوناگون مرتبط نبوده و از فردی به فرد دیگر با توجه به سطوح درون فردی و بین فردی متفاوت است (باندورا، 1990).

[1]  .Dzewaltowski

[2]  .Ryan

[3]  .Bandura

[4]  .Weinberg & Gold

[5]  .Feltz

[6]  .Zaccaro

[7]  . Short, Sullivan, & Feltz

[8]  . Martínez

[9] . Vealey

[10]  . Moritz